قواعد فقه مدنی محقق داماد ج ۱

دانلود قواعد فقه مدنی محقق داماد جلد ۱

قواعد فقه مدنی محقق داماد

۱ کلیات
۱٫ ارکان علوم
تعبیر مىکنند و عبارتند از: موضوع، مبادى و مسائل. « اجزاى علوم » تمام علوم سه رکن اساسى دارند که اھل فن از آنھا به
الف) موضوع: موضوع ھر علم، چیزى است که در آن از عوارض ذاتى آن بحث مىشود و مطالب علمى، در اطراف آن، نفى و اثبات مىگردد. مثلا در علم
حساب، تمام مطالب، از قبیل جمع، تفریق، ضرب و تقسیم در مورد عدد است و یا در علم پزشکى، تمام مطالب مربوط به بدن انسان است و لذا در علم
حساب، عدد و در علم پزشکى، بدن آدمى موضوع محسوب مىگردد.
ب) مبادى: مبادى علم به طور اجمال عبارت است از تعریفات و تصدیقاتى که قبل از ورود به ھر علم در مورد موضوعات و محمولات آن علم به عمل مىآید و براى آگاھى و شناخت دانشپژوه مفید و لازم است، به نحوى که بدون تصور و تصدیق آنھا ورود به آن علم شایسته نیست.
ج) مسائل: مسائل ھر علم در تمام قلمرو آن علم، مطلوب و مورد نظر جویندگان آن است. در اصطلاح اھل منطق، مسائل را به خاطر آن که منظور و ھدف
نامیدهاند. « مطالب » ، نھایى پژوھندگان است
۲٫ ارکان علم فقه
علم فقه از داشتن سه رکن اساسى فوق مستثنا نیست و مانند سایر دانشھا داراى اجزاى سهگانه زیر است:
الف) موضوع: در علم فقه در مورد احکام پنجگانه تکلیفى (وجوب، استحباب،حرمت، کراھت و اباحه) و احکام وضعى از قبیل سببیت، شرطیت، مانعیت، صحت، فساد، و بطلان سخن به میان مىآید. ولى توجه به احکام فوق نشان
احکام تکلیفى و وضعى عوارض .« افعال مکلفان » مىدھد که ھمگى آنھا عوارض و شئون افعال مکلفان ھستند و بنابراین، موضوع علم فقه عبارت است از ذاتى این افعال است که در فقه در مورد آنھا بحث و گفتگو مىشود.
و قاعده کلى در « کبرى »

ب) مبادى: مبادى علم فقه، شناختن اجزا و موضوعات و آگاھى از منابع استنادى آنھا و نیز تحلیل قضایاى کلیهاى است که به عنوان
علم فقه مورد استفاده قرار مىگیرند. بسیارى از مبادى علم فقه که چندان بداھت عقلى ندارند باید در علم دیگرى بررسى شوند و لذا بخشى از مبادى علم فقه در علم اصول فقه تحلیل و بررسى مىشوند؛ چنان که بخشى از مبادى فلسفه نیز در علم منطق بررسى مىگردند.
از مسائل فقه ھستند. در این گونه قضایا، ھمان گونه که « عقد بیع لازم است » و ،« روزه واجب است » ،« نماز واجب است »

ج) مسائل: قضایایى از قبیل ملاحظه مىشود احکام، اعم از تکلیفى و وضعى، محمول قضیه را تشکیل مىدھند و موضوع قضایا، افعال بندگان است. مباحث مربوط به شکل و ماھیت عبادات و معاملات نیز از مسائل علم فقه به شمار مىروند. به عبارت دیگر، مسائل فقه، مباحثى ھستند که در باب قوانین و مقرراتى که پروردگار در مورد جزئیات اعمال و رفتار بندگان وضع کرده، مطرح مىشوند. …

فقه مدنی محقق داماد